Όσοι έχουν εμπλακεί σε σοβαρές διενέξεις ή αντιδικίες με τις πολεοδομικές υπηρεσίες, ή/και με ιδιώτες, και αντικείμενο την πολεοδομική νομιμότητα κατασκευών στο ακίνητό τους έχουν σίγουρα αντιμετωπίσει το δίλημμα. Είναι το ΣΥΠΟΘΑ το κατάλληλο όργανο για την επίλυση του προβλήματος ή μήπως είναι ασφαλέστερη η προσφυγή στο διοικητικό Εφετείο; 

Ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή. Το τμήμα ελέγχου κατασκευών της Υπηρεσίας δόμησης διαθέτει μηχανικούς με μεγάλη εμπειρία στα θέματα της Πολεοδομικής Νομοθεσίας και δύσκολα μπορεί να υποπέσει σε λανθασμένες εκτιμήσεις σχετικά με την νομιμότητα μιάς οικοδομικής κατασκευής. Με αυτήν την διαπίστωση θα μπορούσε κανείς να θεωρήσει μάταια οποιαδήποτε προσπάθεια αμφισβήτησης της έκθεσης αυθαιρέτων.

Ωστόσο είναι επίσης γεγονός ότι τα πορίσματα των ελεγκτών λόγω του φόρτου εργασίας, της τυχόν πολυπλοκότητας της υπόθεσης, ή ακόμη και λόγω πιθανών πιέσεων από αντιδίκους είναι συχνά μονοδιάστατα. Η υπηρεσία δεν καταβάλλει προσπάθεια να μας καθοδηγήσει στην προσφορότερη λύση που πιθανώς να είναι χρονοβόρα, αλλά είναι πρακτικότερη από πλευράς γραφειοκρατίας. Για παράδειγμα, συχνά βλέπουμε εκθέσεις αυθαιρέτων με επιβολή προστίμων, κοινοποίηση στην εισαγγελεία και εφορία, σε αυθαίρετες κατασκευές που μπορούν να νομιμοποιηθούν με μία απλή δηλωση του Ν4495/2017, ενώ όπως προβλέπει ο νόμος θα μπορούσε η υπηρεσία να ενημερώσει τον ιδιοκτήτη να φέρει την δήλωση αυθαιρέτου έγκαιρα ώστε να μη συνεχιστεί η διαδικασία.

Την αδυναμία αυτή έχει διαπιστώσει και η Πολιτεία όπως είναι φανερό από την θέσπιση των Συμβουλίων Πολεοδομικών Αμφισβητήσεων. Στο ΣΥΠΟΘΑ μπορεί να προσφύγει ο πολίτης αν θεωρήσει ότι η σε βάρος του απόφαση της υπηρεσίας είναι άδική ή καταχρηστική.

Κάθε υπόθεση αυθαιρέτου έχει την δική της βαρύτητα. Ένα ερείπιο πχ είναι προτιμότερο να κατεδαφιστεί αντί να μπούμε σε αντιδικία με την υπηρεσία για τα πρόστιμα. Αν το αυθαίρετο μπορεί να νομιμοποιηθεί με άδεια ή με δήλωση του Ν4495/2017, τότε ξεκινάμε χωρίς αναβολή την σχετική διαδικασία.  

Η ανάγκη για την προσφυγή σε κάποιο όργανο διαιτησίας γίνεται ζωτική όταν υπάρχει έκθεση αυθαιρέτου για νεότερο αυθαίρετο που δεν νομιμοποιείται με τους προηγούμενους τρόπους είτε όταν υπάρχει ακύρωση οικοδομικής άδειας ή δήλωσεως τακτοποίησης του Ν4495/2017. Σε αυτες τις περιπτώσεις ερχόμαστε αντιμέτωποι με την απειλή κατεδάφισης ή/και μεγάλου προστίμου. 

Εδώ ακριβώς χωρεί το ερώτημα: ΣΥΠΟΘΑ ή Διοικητικό εφετείο; 

Για να απαντηθεί θα πρέπει να εξετάσουμε τις ιδιαιτερότητες του κάθε ενός οργάνου. Το ΣΥΠΟΘΑ είναι συμβούλιο απαρτιζόμενο ως επι το πλείστον από μηχανικούς. Εστιάζει στην πολεοδομική νομιμότητα, ενώ το εφετείο, ως κανονικό δικαστήριο, επεκτείνεται πέρα από αυτά τα όρια, στις κοινωνικές παραμέτρους, το έννομο συμφέρον, την οικογενειακή κατάσταση του ιδιοκτήτη κλπ.

Η ενδεδειγμένη σειρά ενεργειών είναι η προσφυγή στο ΣΥΠΟΘΑ και αν εκεί δεν καταφέρουμε να δικαιωθούμε προχωρούμε στην Έφεση. Για την επιλογή αυτών των ενεργειών θα πρέπει να έχουμε κάποια σοβαρά στοιχεία που μπορούν να μας δικαιώσουν. Πολλοί επαναπαύονται στην μεγάλη καθυστέρηση που παρατηρείται στην απόκριση αυτών των οργάνων, θεωρώντας ότι έχουν απαλλαγεί από τις συνέπειες. Αυτό μπορεί να αποβεί μοιραίο αν η υπόθεσή τους δεν έχει στέρεες βάσεις. Είναι πολύ πιθανό να βρεθούν σε κάποια μελλοντική στιγμή με συσσωρευμένα ανυπέρβλητα πρόστιμα και μειωμένες δυνατότητες αντίδρασης.

Γενικά πρέπει να γνωρίζουμε ότι μία θετική απόφαση από το Εφετείο μπορεί να ανατρέψει την απόφαση του ΣΥΠΟΘΑ, ή να την επηρεάσει πρός την επιθυμητή κατεύθυνση αν προηγηθεί αυτής. Κανονικά μία θετική απόφαση του ΣΥΠΟΘΑ είναι αρκετή για να ακυρωθεί η διαδικασία του αυθαιρέτου και να επιστραφεί το πρόστιμο. Αν ο αντίδικος  συνεχίσει να επιμένει θα πρέπει να προχωρήσει σε μακροχρόνιες και δαπανηρές διαδικασίες με αβέβαια αποτελέσματα. 

Σε περίπτωση που σας απασχολεί σχετική υπόθεση, χωρίς καμία υποχρέωση επικοινωνήστε μαζί μας!