Κατά των πορισμάτων ελεγκτών δόμησης καθώς και πράξεων/παραλήψεων των Υπηρεσιών Δόμησης (Πολεοδομιών), που εκδίδονται με βάση την νομοθεσία των οικοδομικών αδειών, και την νομοθεσία αυθαιρέτων, προβλέπεται η άσκηση προσφυγής στο αρμόδιο Συμβούλιο Πολεοδομικών θεμάτων και αμφισβητήσεων (ΣΥΠΟΘΑ).

Οι περισσότερες υποθέσεις τακτοποίησης αυθαιρέτων διεκπεραιώνονται στο επίπεδο της ηλεκτρονικής πλατφόρμας του ΥΠΕΚΑ/ΤΕΕ. Το περιεχόμενο του φακέλου της δήλωσης δημιουργείται από εξουσιοδοτημένο μηχανικό και αναρτάται στο διαδίκτυο με δική του ευθύνη. Όλα τα δεδομένα του φακέλου θεωρούνται έγκυρα και η ιδιοκτησία θεωρείται τακτοποιημένη πολεοδομικά.

Ακόμη και αν η τακτοποίηση γίνεται μετά από έλεγχο και σύνταξη έκθεσης αυθαιρέτων κατασκευών της πολεοδομίας, η υπαγωγή της υπόθεσης στον Ν 4495/17 αρκεί από μόνη της για να σταματήσει η διαδικασία των κυρώσεων και να μπει ο φάκελος στο αρχείο. 

Στην περίπτωση όμως που έχει επιβληθεί πρόστιμο, και ιδιαίτερα αν αυτό είναι υψηλό, ή μετά από πίεση επίμονου αντιδίκου, η Πολεοδομία έχει την δυνατότητα, μετά από έλεγχο του φακέλου, να ακυρώσει την τακτοποίηση με την αιτιολογία της εξαίρεσης του ακινήτου από την δυνατότητα υπαγωγής στον Νόμο των αυθαιρέτων.

Οι λόγοι που μπορούν να οδηγήσουν σε εξαίρεση είναι πολλοί. Σε σύγχρονα αυθαίρετα συνήθως αμφισβητείται η ημερομηνία ανέγερσης αν αυτή είναι κοντά στην 28/7/2011, που έχει τεθεί ώς ορόσημο για την υπαγωγή. Άλλος λόγος είναι η ανέγερση αυθαιρέτου σε κοινόχρηστο χώρο όπου δεν εξασφαλίζεται η συναίνεση των ιδιοκτητών. Μία σύνθετη περίπτωση που θέλει πάρα πολλή προσοχή είναι ή Ανάκληση Οικοδομικής άδειας όταν έχει προηγηθεί αμετάκλητη δικαστική απόφαση για την αυθαίρετη δόμηση.  Οι υπόλοιπες περιπτώσεις έχουν κυρίως να κάνουν με τις εξαιρέσεις του άρθρου 89 του Νόμου 4495/17, για τις ειδικές ή προστατευόμενες περιοχές της χώρας όπου οι διατάξεις περι νομιμοποίησης αυθαιρέτων δεν έχουν ισχύ.

Αν έχετε εμπλακεί σε μία τέτοια περίπτωση θα πρέπει να εξαντλήσετε τις δυνατότητες που διαθέτει η πολεοδομική Νομοθεσία για να υπερασπίσετε την άποψή σας. Επειδή για τα  πολεοδομικά θέματα απαιτείται εμπεριστατωμένη τεχνική ανάλυση, τα καθ' ύλη αρμόδια διοικητικά δικαστήρια δεν αποτελούν την κύρια επιλογή για την διερεύνηση της υπόθεσης.

Για αυτό τον λόγο έχει θεσπιστεί η λειτουργία του Συμβουλίου Πολεοδομικών Θεμάτων και Αμφισβητήσεων (ΣΥΠΟΘΑ). Συγκροτείται κυρίως από έμπειρους Αρχιτέκτονες - Μηχανικούς εκπροσώπους σχετικών με την περιοχή φορέων καθώς και τον πάρεδρο του Νομικού Συμβουλίου του κράτους της οικείας Περιφερειακής ενότητας.

Το ΣΥΠΟΘΑ είναι κάτι αντίστοιχο με το Διοικητικό Εφετείο. Eλέγχει μία ενέργεια της διοίκησης, εν προκειμένω της Υπηρεσίας Δόμησης, της οποίας η νομιμότητα αμφισβητείται από τον πολίτη. Με την διαφορά ότι εδώ ο πολίτης μπορεί να ζητήσει επανεξέταση της υπόθεσης, αν θεωρεί ότι διαθέτει συμπληρωματικά στοιχεία τα οποία θα μπορούσαν να του εξασφαλίσουν μία θετική απόφαση. Δεν υπάρχει προθεσμία που πρέπει να τηρηθεί . Αν το θεωρηθεί απαραίτητο ο θιγόμενος μπορεί να υποβάλλει και περισσότερες από μία αιτήσεις θεραπείας. Σε ιδιάζουσες περιπτώσεις πολύ μεγάλων ή ειδικών ακινήτων ο ενδιαφερόμενος μπορεί να προσφύγει στο Κεντρικό Συμβούλιο Πολεοδομικών Θεμάτων και Αμφισβητήσεων (ΚΕΣΥΠΟΘΑ). 

Στο ΣΥΠΟΘΑ δεν προσφεύγει άμεσα ο πολίτης, αλλά υποβάλλει αίτημα προσφυγής συνοδευόμενο από παράβολο 50€, στην οικεία Πολεοδομία. Η ΥΔΟΜ συντάσσει την εισηγητική έκθεση (συνήθως αρνητική), και διαβιβάζει τον φάκελο της υπόθεσης στο ΣΥΠΟΘΑ.

Θα πρέπει να γνωρίζετε ότι μία θετική ετυμηγορία του Συμβουλίου θα σας απαλλάξει οριστικά από το πρόβλημα, ακόμη και αν η Πολεοδομία είναι πολύ αρνητικά προδιατεθημένη σε αυτό. Αντίθετα αν η απόφαση είναι αρνητική τότε πολύ δυσκολα θα μπορέσει να ανατραπεί και στα διοικητικά δικαστήρια. Για αυτόν τον λόγο η τεκμηρίωση των απόψεών σας, η προετοιμασία και η παράσταση στο συμβούλιο έχουν πολύ μεγάλη σημασία για την ευνοϊκή έκβαση της υπόθεσης.

Αν έχετε εμπλακεί σε υπόθεση αντιδικίας, χωρίς καμία υποχρέωση συζητήστε το μαζί μας!